Το μυθιστόρημα "Τιρκουάζ" της συγγραφέως Ρένας Ρώσση- Ζα'ί'ρη, που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ψυχογιός, θα σας εκπλήξει με το θέμα του, τους χαρακτήρες και την γλαφυρότητα της γλώσσας του. Ένα χρώμα διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στο έργο και καθορίζει τις πράξεις των ηρώων. Η συγγραφέας μίλησε στους Booklovers και τη Νέλλη Αλεξοπούλου για το έργο και την ζωή γενικότερα σε μια αποκαλυπτική συνέντευξη.
https://www.psichogios.gr/books/tirkoyaz.html
Τι σας ενέπνευσε να γράψετε το «Τιρκουάζ»;
Τα τόσα πολλά «γράμματα-πληγές» που διαβάζω καθημερινά. Από τους αναγνώστες μου, τους φίλους και τις φίλες μου. Μου ανοίγουν την καρδιά τους, μου μιλούν για τα τραύματα της παιδικής τους ηλικίας που έπαιξαν εξέχοντα ρόλο στην προσωπικότητά τους. Πολλοί γονείς μεταφέρουν αυτά τα τραύματα, κρύβουν ανείπωτα μυστικά, κουκουλώνουν πληγές της παιδικής τους ηλικίας. Άλλες επουλώνονται, άλλες όχι…
Ήταν ένας στόχος που με ξετρέλανε, που με προέτρεψε να χωθώ βαθιά στις προσωπικότητες των ηρώων μου. Ήταν ξόδεμα ψυχής για μένα και ευχαριστώ όλους τους φίλους και τις φίλες αναγνώστριες για την απίστευτή αποδοχή του καινούργιου μυθιστορήματός μου.
Βλέπουμε στο μυθιστόρημά σας τη σχέση γονέα- παιδιού. Είναι τα παιδιά καθρέφτες των γονέων τους; Μπορεί ένα πληγωμένο παιδί ως ενήλικας να επουλώσει τα ψυχικά τραύματά του;
Το παιδί μας μιμείται. Είναι ο καθρέφτης του γονιού. Η κληρονομικότητα επηρεάζει την προσωπικότητά του, τον σημαντικότερο ρόλο όμως τον έχουν τα πρότυπά του, οι γονείς του. Χρειάζεται ασφάλεια, ηρεμία, σωστή καθοδήγηση. Έχει ανάγκη, απόλυτη ανάγκη να νιώθει την αγάπη, μια άνευ όρων αγάπη. Που φαντάζει να μην είναι ποτέ, μα ποτέ, αρκετή. Η έλλειψή της το κάνει να υποφέρει κι αναπτύσσει διάφορες στρατηγικές που καθορίζουν το μέλλον του, μέχρι που ταξιδεύει στη φαντασία του για να την ανακαλύψει.
Από τη μια οι γονείς που παίζουν σωστά τον ρόλο τους, από την άλλοι οι τοξικοί γονείς.
Το παιδί μας φέρνει αντιμέτωπους με το παρελθόν μας. Για να το προστατεύσουμε πρέπει να αγαπήσουμε τον εαυτό μας. Όταν η μητέρα, όταν ο πατέρας αγκαλιάσει το παιδί του, όταν του πει «Σ’ αγαπώ», γιατρεύει τις όποιες πληγές, τις όποιες στενοχώριες, τα άγχη του. Ηρεμεί ό,τι κι αν το έχει τρομοκρατήσει κι αφήνει αποτυπώματα αγάπης στην ψυχή του, αποτυπώματα που κρατάνε μια ζωή.
Η ψυχή, το μυαλό ακόμα και το κορμί αποθηκεύουν όλα τα βιώματα της ζωής μας. Οι απωθημένοι πόνοι, μας σπρώχνουν ασυνείδητα να χαρίσουμε πόνο και δυστυχία. Κι η θεραπεία της ψυχής είναι δύσκολη, απαιτητική και εστιάζει σε μια και μόνο λέξη, την αγάπη.
Γι’ αυτό και το «Τιρκουάζ» φωνάζει πως ποτέ δεν είναι αρκετό ένα «Σ’ αγαπώ». Ποτέ δεν είναι αρκετή μια αγκαλιά.
Κι η αγάπη είναι η μόνη που μας ανασταίνει.
Γράφετε στην εισαγωγή σας: «Μας αξίζει μια ζωή πλημμυρισμένη ομορφιά... ». Τι είναι για εσάς μια όμορφη ζωή;
Το να μάθουμε από μικρούλια να μην καταπιέζουμε όλα όσα νιώθουμε. Να αφαιρέσουμε τη μάσκα, να παρουσιάζουμε το αληθινό πρόσωπό μας, να μη θάβουμε τον θυμό και τον φόβο μας. Να διαταράξουμε τις ισορροπίες, να μην αποξενωνόμαστε.
Κανένας μας δεν είναι παγιδευμένος.
Μας αξίζει μια ζωή πλημμυρισμένη ομορφιά κι εσωτερική ισορροπία κι αυτό σημαίνει πως πρέπει πάντα να ακολουθούμε το χρώμα της δικής μας καρδιάς. Να γίνουμε πρωταγωνιστές της ζωής μας, μην αφήνουμε κανέναν άλλο να καταλάβει τη θέση που μας ανήκει.
Οι ήρωες σας επιζητούν δόξα, πλούτο, ηρεμία, αγάπη, ομορφιά. Τι κάνει έναν άνθρωπο πραγματικά όμορφο;
Παλεύει με το ερωτικό απωθημένο το καινούργιο μυθιστόρημά μου, με τον πόνο και τις αμφιβολίες που το συντροφεύουν. Ψάχνει την ευτυχία στους ανθρώπους, γιατί η χαρά δε μετριέται με τη σπατάλη της ψυχής. Θυμάται παιδικές ηλικίες που είναι γραμμένες με χρώμα ανεξίτηλο στο νου και στην καρδιά. Κι όπως το χρώμα του ουρανού και της θάλασσας, ταξιδεύει σε πολλές πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού, δροσίζεται σε πεντακάθαρα νερά, ανασαίνει χρώματα κι αρώματα.
Οι ήρωές μου δεν επιζητούν τη δόξα και τον πλούτο, μπορεί για λίγο να διαφαίνεται κάτι τέτοιο ανάλογα με τον τρόπο που έχουν μεγαλώσει, αλλά όλοι, μα όλοι λαχταρούν την αγάπη. Γιατί η αγάπη έχει τον πρώτο λόγο στο συγγραφικό μου έργο, τον πρώτο λόγο στη ζωή μου.
Είναι ο μοναδικός μας δρόμος. Κι είναι μονόδρομος. Για να αγαπήσουμε και να μας αγαπήσουν ερχόμαστε σε αυτή τη ζωή. Είναι αυτό που μας κάνει ευτυχισμένους, που μας εξυψώνει, που μας καθοδηγεί…
Η μικρή Κλέλια αναρωτιέται: «Μπορείς να ζήσεις μια ολόκληρη ζωή με κάποιον που δεν αγαπάς;» Εσείς τι θα της απαντούσατε;
Ναι, δυστυχώς, μπορείς, όταν το επιβάλλεις στον εαυτό σου. Όταν δεν έχεις μάθει να τον αγαπάς και να τον σέβεσαι, όταν συμβιβάζεσαι σε έναν γάμο χωρίς έρωτα για «χάρη» των παιδιών, νομίζοντας εσφαλμένα πως έτσι εξασφαλίζεις την ψυχική τους ηρεμία. Ζώντας μια ολόκληρη ζωή με κάποιον που δεν αγαπάς, γίνεσαι ένα με τη σκοτεινιά της ψυχής, καταδικάζεις τον εαυτό σου σε μια ζωή ανούσια… Όπως ακριβώς και η Εύα, μια από τις ηρωίδες μου στο «Τιρκουάζ»!
Θίγετε και το ζήτημα της διαφορετικότητας με τον μιγάδα Νικόλα. Ποια θα πρέπει να είναι η στάση μας απέναντι σε καθετί διαφορετικό;
Καθετί το διαφορετικό μας τρομάζει, μας κάνει να νιώθουμε ανασφαλείς. Είμαστε προκατειλημμένοι απέναντι σε καθετί διαφορετικό, νιώθοντας πως έτσι μεγαλώνει η αυτοεκτίμησή μας. Όσο πιο μικροί είμαστε όμως τόσο και πιο ανεκτικοί στη διαφορετικότητα. Οι αντιλήψεις των ενηλίκων είναι αυτές που διαφοροποιούν τις απόψεις των παιδιών κι οι γονείς αλλά και οι εκπαιδευτικοί διαδραματίζουν μεγάλο ρόλο στην αποδοχή της διαφορετικότητας που τελικά αποτελεί τη γοητεία της ζωής.
Γιατί η διαφορετικότητά μας είναι που μας κάνει όλους ξεχωριστούς.
Αναφέρεστε και στην φιλία και την προδοσία, όταν περιγράφετε τη σχέση Θάλειας- Κλέλιας. Ποιος είναι αληθινός φίλος για εσάς;
Είναι αυτός που σε προτρέπει να είσαι ο εαυτός σου, που σε βοηθάει να αγαπήσεις τα σωστά και τα λάθη σου, που σε ενθαρρύνει ακόμα κι όταν βρίσκεσαι σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση, που σε σέβεται, που σε προτρέπει να ανακαλύπτεις καθημερινά την καλύτερη πλευρά του εαυτού σου.
Οι χαρακτήρες στο μυθιστόρημά σας προσπαθούν να συντονιστούν με την ψυχή τους. Άλλοι το καταφέρνουν ενώ άλλοι αποτυγχάνουν. Είναι δυνατός ο συντονισμός με την ψυχή μας και πώς μπορούμε να οδηγηθούμε σε αυτόν;
Το μονοπάτι που μας οδηγεί στον συντονισμό με την ψυχή μας, είναι η ανακάλυψη της αλήθειας μας. H επαφή μας με τον πόνο, τη θλίψη, τη μοναξιά, είναι αναπόφευκτη κάποια στιγμή στη ζωή μας. Πρέπει όμως να μάθουμε να αποδεχόμαστε τα συναισθήματά μας, μαθαίνοντας σιγά σιγά τον ίδιο μας τον εαυτό, κάθε πτυχή της ύπαρξής μας.
Ποιοι είμαστε; Τι προσδοκούμε; Τι μας κάνει ευτυχισμένους;
Πετώντας από πάνω μας όλα τα βαρίδια του παρελθόντος, αφήνοντας πίσω μας όλους τους σκληρούς κανόνες που μας έχουν επιβάλλει και κοιτάζοντας μπροστά, δεν αφήνουμε και την ευτυχία να ξεφύγει από τα χέρια μας.
Μόνο όταν συνειδητοποιήσουμε ποιοι είμαστε πραγματικά, μόνο τότε θα ανακαλύψουμε το πραγματικό νόημα της ζωής.
Βασικό στοιχείο του έργου σας είναι η συγχώρεση. Πόσο δύσκολο είναι να συγχωρέσεις όσους σε πλήγωσαν βαθιά;
Είναι απίστευτα δύσκολο, αλλά απαραίτητο να συγχωρήσεις για τον ίδιο σου τον εαυτό πρώτα από όλα. Χρειάζεται χρόνος, είναι όμως τόσο λυτρωτικό. Αγκαλιάζοντας τις αδυναμίες των συνανθρώπων μας αναπτύσσεται η αυτοπεποίθησή μας. Κι όταν μάθουμε να συγχωρούμε τα λάθη των άλλων, συγχωρούμε και τα δικά μας.
Όταν προσφέρουμε αγάπη, μας κατακλύζει η αγάπη.
Έχετε σκεφτεί το επόμενο σας βιβλίο;
Συνεχίζω να βουτάω στη θάλασσα της γραφής, μια και η γραφή είναι η ανάσα μου. Από τον περασμένο Οκτώβριο γράφω το καινούργιο μυθιστόρημά μου που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Ψυχογιός τον Μάιο του 2021, με ηρωίδα, την Ολίβια, μια γυναίκα αστυνομικό που πρωτοεμφανίστηκε στο «Τιρκουάζ». Την έχω λατρέψει την πρωταγωνίστριά μου και την αφήνω να με παρασύρει σε απίστευτες περιπέτειες ψυχής.
Υπάρχει το άσπρο. Υπάρχει το μαύρο. Κι ανάμεσά τους το τιρκουάζ. Το δαχτυλίδι που είχε επιλέξει ο Στέφανος να χαρίσει και στις τρεις αδελφές. Στη δύστροπη Ερατώ, στη δυναμική Κλέλια, στην ντελικάτη Μάιρα, τα κορίτσια του. Είχε τον τρόπο του με τις γυναίκες ο Στέφανος. Τις έκανε να νιώθουν όμορφα, να αισθάνονται μοναδικές.
Τη μία την παντρεύτηκε.
Την άλλη την ερωτεύτηκε.
Την τρίτη τη βίασε.
Το τιρκουάζ, ένα λαμπερό χρώμα που συμβολίζει την αλήθεια. Και την αγνότητα. Το τιρκουάζ, ένα σκοτεινό χρώμα που βουτάει σε αλήθειες ψυχής. Γιατί η ζωή έχει πάντα δύο όψεις. Γιατί κάθε ιστορία κρύβει πολλές πλευρές και βαθιά χτυποκάρδια. Άλλωστε, από το μεθύσι του έρωτα δεν είναι καμωμένη η ευτυχία;
Η ΡΕΝΑ ΡΩΣΣΗ-ΖΑΪΡΗ γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι κόρη του Νικόλαου Ρώσση, των φερώνυμων εκδόσεων, ενώ παππούς της ήταν ο φιλόλογος και συγγραφέας Ιωάννης Θ. Ρώσσης. Αποφοίτησε από το Αμερικανικό Κολέγιο Θηλέων, τη Σχολή Νηπιαγωγών Αθηνών και το Lοndon Montessori Centre. Εργάστηκε ως νηπιαγωγός, αλλά και ως υπεύθυνη εκδόσεων. Έχει γράψει 15 βιβλία για ενηλίκους και πάνω από 150 παιδικά βιβλία. Το 2015 της απονεμήθηκε το Βραβείο Λογοτεχνίας από τον Όμιλο Γυναικών Πειραιά «Εξάλειπτρον» για το συγγραφικό της έργο, σε συνδυασμό με τη μεγάλη απήχησή του και τη διαδραστική της σχέση με τους αναγνώστες της, καθώς και το βραβείο κοινού των βιβλιοπωλείων PUBLIC, στην κατηγορία «Ο πιο ερωτικός χαρακτήρας», για το μυθιστόρημά της ΔΙΔΥΜΑ ΦΕΓΓΑΡΙΑ, το οποίο μεταφέρθηκε και στην τηλεόραση. Όλα τα μυθιστορήματά της κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ. Είναι παντρεμένη και έχει δύο παιδιά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου