Συνέντευξη με τη συγγραφέα Ρένα Ρώσση-Ζα'ί'ρη

Το βιβλίο "αστέρια ΣΤΗΝ ΑΜΜΟ" της συγγραφέως Ρένα Ρώσση-Ζα'ί'ρη, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, είναι ένα συγκλονιστικό κοινωνικό μυθιστόρημα που θα σας ταξιδέψει και θα σας συναρπάσει με τις ανατροπές του. Η συγγραφέας μίλησε στους Booklovers και τη Νέλλη Αλεξοπούλου για την πλοκή του έργου και την ζωή γενικότερα.

 https://www.psichogios.gr/books/asteria-sthn-ammo.html

Καταρχάς, θα ήθελα να σας εκφράσω τα θερμά μου συγχαρητήρια για το μυθιστόρημα «Αστέρια στην Άμμο» και δεύτερον, να σας ευχαριστήσω για την παραχώρηση αυτής της συνέντευξης.

Ένα μεγάλο ευχαριστώ κι από μένα για τις ερωτήσεις σας, για τα πολύτιμα λόγια σας. Τιμή μου που δίνω συνέντευξη για την αγαπημένη ομάδα BOOKLOVERS, την αγάπη μου σε όλα τα μέλη της. Τα συγχαρητήριά μου στην ομάδα για το σεβασμό και την τρυφερότητα με την οποία αντιμετωπίζει όλους τους συγγραφείς.

Στο έργο σας βαραίνει ιδιαίτερα η ευθύνη του γονέα για τη μετέπειτα εξέλιξη του παιδιού. Μπορεί κανείς να ξεφύγει από τα λάθη των γονιών του και πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν αυτοί στη ζωή του;

Η καθημερινή μας ζωή είναι πλημμυρισμένη αμέτρητα συναισθήματα. Αγάπη, τρυφερότητα, καλοσύνη, οργή, μίσος, ζήλια, κακία… Με ποια συναισθήματα ακριβώς θα είναι γεμάτη η σελίδα κάθε ανθρώπου, εξαρτάται από την παιδική του ηλικία. Εξαρτάται από την οικογένειά του. Η αγάπη και η ασφάλεια που εισπράξαμε στην παιδική μας ηλικία παίζουν τεράστιο ρόλο στη μετέπειτα ζωή μας. Είμαστε όσα μας έχουν συμβεί. Δύσκολα μπορούμε να αγνοήσουμε όλα όσα μας στοιχειώνουν, να ξεφύγουμε από τα λάθη που έκαναν οι γονείς μας. Τα εξωτερικά χαρακτηριστικά μας αλλάζουν τόσο εύκολα. Ο εσωτερικός μας όμως κόσμος, όχι. Τα παιδικά μας χρόνια, οι εμπειρίες μας, όσα μας διαμόρφωσαν, βάρη ασήκωτα είναι και τα κουβαλάμε μαζί μας.

Πολλές φορές οι γονείς χρησιμοποιούν τα παιδιά τους για να λυτρωθούν, όπως ακριβώς και στο μυθιστόρημά μου. Είναι απάνθρωπο, είναι έγκλημα να μαυρίζεις την καθάρια ψυχή ενός παιδιού, να σκοτεινιάζεις την αθωότητά του. Να φορτώνεις στους ώμους του το δικό σου μίσος, τα δικά σου όνειρα που έγιναν θρύψαλα, ακόμα και τις δικές σου αυταπάτες.

Είμαστε άραγε καταδικασμένοι να συνεχίσουμε τα λάθη των γονιών μας; Τι είναι άραγε αυτό που θα μπορούσε να μας αποτρέψει; Σίγουρα τους μοιάζουμε σε πολλά, αλλά τίποτα δεν είναι αναπόφευκτο. Οι προσωπικές μας εμπειρίες μας χαρίζουν δυνατότητες να αναπτύξουμε τη δική μας προσωπικότητα, να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας διαφορετικά από τους γονείς μας. Μας βοηθούν να αποκτήσουμε επίγνωση για τα λάθη τους, να συνειδητοποιήσουμε πόσο πολύ μας πλήγωσαν και να προσπαθήσουμε να μην αναθρέψουμε έτσι τα δικά μας παιδιά. Οι σχέσεις μας μαζί τους πρέπει να βασίζονται στην αγάπη, στην κατανόηση, στην εμπιστοσύνη, στην οικειότητα.

Η αγάπη έχει εξέχουσα θέση στο μυθιστόρημά σας. Ο δρόμος προς την αγάπη είναι επίπονος; Τι μπορεί κανείς να ανακαλύψει στο ταξίδι αυτό;

Ο μοναδικός δρόμος της της ζωής μας ολόκληρης, είναι η αγάπη.

Κι είναι μονόδρομος. Κι είναι επίπονος.

Ταξιδεύοντας όμως στον δρόμο της αγάπης, ανακαλύπτουμε πως τα θεραπεύει όλα. Βάλσαμο είναι. Επουλώνει τις πληγές, λειαίνει τη σκληράδα της ζωής. Κι έχει τόση, μα τόση δύναμη που μπορεί, ναι, μπορεί, να κατεβάσει στη γη όλα τα αστέρια του ουρανού, να γεμίσει με αυτά τις χούφτες μας…

Τι σας ενέπνευσε να δημιουργήσετε τον χαρακτήρα του πατέρα της Αλεξίας, του Ιάκωβου;

Είναι παράξενος, είναι μαγικός ο τρόπος με τον οποίο το ένα μυθιστόρημα με οδηγεί σε κάποιο άλλο. Τα «Δίδυμα Φεγγάρια», είναι ένας σταθμός στη συγγραφική μου καριέρα. Από την πρώτη στιγμή που κυκλοφόρησε μέχρι και σήμερα, οι αναγνώστες φίλοι μου με εμπιστεύονται, μου ανοίγουν διάπλατα την καρδιά τους. Μου γράφουν την ιστορία της ζωής τους. Χαρές και λύπες, δοκιμασίες και συμφορές, ψέματα κι αλήθειες πονεμένες, όλα όσα γεύτηκαν. Με την παράκληση να γίνουν μυθιστόρημα.

Με συγκινούν απίστευτα. Όμως είναι πολύ δύσκολο να επωμιστώ το βάρος μιας τέτοιας ευθύνης. Πίστευα πως δε θα τολμούσα να γράψω ξανά μια αληθινή ιστορία, μέχρι που βρέθηκα για εκδήλωση βιβλίου σε μια από τις αγαπημένες μου πόλεις κάπου στην ηπειρωτική Ελλάδα, μέχρι που μίλησα με έναν ηλικιωμένο άντρα. Θα πρέπει να πλησίαζε τα ογδόντα του χρόνια, ίσως και να τα ξεπερνούσε. Κι όμως εξέπεμπε λάμψη, γοητεία και μια απίστευτη ηρεμία. Κάτι που μόνο οι πραγματικά ευτυχισμένοι άνθρωποι εκπέμπουν. Μου έδωσε το χέρι του, μου συστήθηκε. Και με μάγεψε με όσα μου διηγήθηκε.

Κουβεντιάσαμε αρκετές ώρες. Που πέρασαν χωρίς να το καταλάβω. Κι όταν τον αποχαιρέτισα τον ευχαρίστησα μονάχα. Χωρίς να του υποσχεθώ τίποτα. Λατρεύω την αλήθεια. Δε άντεχα να του χαρίσω ψεύτικες ελπίδες.

Σιγά σιγά, με τα αλλεπάλληλα ταξίδια μου στην Ελλάδα, τον έβγαλα από το μυαλό μου. Έτσι νόμισα. Γιατί είχε ήδη ρίξει τον σπόρο του μέσα μου. Η πραγματική ιστορία της ζωής του, κλωθογύριζε στο μυαλό μου, γινόταν σιγά σιγά κομμάτι μου. Ακολουθούσα τα δικά του ψίχουλα ζωής, αυτά που είχε ρίξει στο διάβα μου, σαν να ήταν ο δικός μου ο Κοντορεβιθούλης.

Κι έτσι βούτηξα στ’ «Αστέρια στην άμμο».

Κι έτσι, μέσα από την γνωριμία μου με τον Ιάκωβο, την εμπειρία μου ως παιδαγωγός και τον αντίκτυπο που έχουν στα παιδιά τα λάθη των γονέων, πάλεψα να σμιλέψω και τον χαρακτήρα του, με βάση το πώς αντέδρασε στην πορεία της ζωής του, το πώς φέρθηκε στις κόρες του.

Οι ήρωές σας κυνηγούν την ευτυχία. Τι σημασία έχει αυτή η λέξη για εσάς;

Όλοι οι ήρωές μου, προσπαθούν να αγγίξουν τ’ αστέρια… Να καταλάβουν δηλαδή τον εαυτό τους και να τον αποδεχτούν, να αποτινάξουν από πάνω τους τα λάθη των γονέων τους, να συναντήσουν την αληθινή αγάπη.

Ευτυχία για μένα σημαίνει: Να αγαπάς και να σε αγαπούν.

Η Αλεξία στην αρχή του έργου έχει απίστευτα ερωτήματα για όλα αυτά που συμβαίνουν και νιώθει μόνη και απελπισμένη. Τι μπορεί να κάνει κανείς για να φύγει από το σκοτάδι τέτοιων συναισθημάτων και να οδηγηθεί στο φως;

Η Αλεξία αναρωτιέται αν είναι δυνατόν να τελειώνει έτσι εύκολα η ευτυχία, αν έτσι συμβαίνει στη ζωή. Τη μια μέρα είναι άσπρη και την άλλη γίνεται κατάμαυρη. Πονάει, υποφέρει, κλείνεται στον εαυτό της. Δεν έχει κανέναν κοντά της να απαλύνει τις απεγνωσμένες κραυγές της ψυχής της, δεν έχει κανέναν να της απαντήσει σε τόσα και τόσα αναπάντητα ερωτήματα. Νιώθει μόνη και εγκαταλειμμένη.

Όμως ο Θεός δεν τα αφήνει μόνα τους αυτά τα παιδιά, τα παιδιά τα πληγωμένα. Στέλνει στον δρόμο τους ανθρώπους μέντορες, φίλους ή συγγενείς που στέκονται δίπλα τους και τα βοηθούν να μεταμορφώσουν σε αγκαλιές τον ίδιο τους τον πόνο. Ώσπου να συνειδητοποιήσουν ότι μόνο με την προσωπική τους ολοκλήρωση μπορεί να οδηγηθούν στο φως.

Είναι δύσκολος ο αγώνας της ανακάλυψης του εαυτού μας. Πρέπει να αγαπήσουμε αυτό που είμαστε. Χωρίς να ξεχνάμε πως όλα ξεκινούν από μας και καταλήγουν σε μας…

Ο έρωτας έχει επίσης κεντρικό ρόλο. Πώς θα τον περιγράφατε με λίγα λόγια;

Πιστεύω απόλυτα στον έρωτα κι όταν τον περιγράφω δανείζομαι τα λόγια του λατρεμένου Νίκου Καζαντζάκη: «Έρωτας είναι η αναπνοή του Θεού πάνω στη γη».

Πιστεύετε στην προδιαγεγραμμένη μοίρα ή στην ελεύθερη βούληση του ανθρώπου;

Αν θεωρήσω πως προδιαγεγραμμένη μοίρα κάθε ανθρώπου είναι το πόσα σφάλματα έκαναν οι γονείς του, τα οποία και οφείλει να πληρώσει, όπως έγινε με τους ήρωές μου στα «Αστέρια στην άμμο», αναρωτιέμαι αν είμαστε καταδικασμένοι να συνεχίσουμε τα λάθη τους, να συνεχίζουμε να διαιωνίζουμε τα πρότυπά τους; Τι είναι άραγε αυτό που θα μπορούσε να μας αποτρέψει; Σίγουρα τους μοιάζουμε σε πολλά, αλλά τίποτα δεν είναι αναπόφευκτο. Οι προσωπικές μας εμπειρίες μας χαρίζουν δυνατότητες να αναπτύξουμε τη δική μας προσωπικότητα, να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας διαφορετικά από τους γονείς μας. Μας βοηθούν να αποκτήσουμε επίγνωση για τα λάθη τους, να συνειδητοποιήσουμε πόσο πολύ μας πλήγωσαν και να προσπαθήσουμε να μην αναθρέψουμε έτσι τα δικά μας παιδιά. Οι σχέσεις μας μαζί τους πρέπει να βασίζονται στην αγάπη, στην κατανόηση, στην εμπιστοσύνη, στην οικειότητα.

«Το παρελθόν φυγείν αδύνατον»: Συμφωνείτε με αυτή την άποψη; Έχει τόσο βαριά επίδραση το παρελθόν, ώστε ο άνθρωπος να μην μπορεί να ξεφύγει από αυτό;

Όχι, δεν πιστεύω στο πεπρωμένο. Αλλά και πάλι στα λόγια του Νίκου Καζαντζάκη: «Ξέρεις πως εσύ, όχι η μοίρα, όχι η τύχη, μήτε οι άνθρωποι γύρω σου, εσύ μονάχα έχεις, ό,τι και αν κάμεις, ό,τι και αν γίνεις, ακέραιη την ευθύνη».

Είναι δύσκολη, τόσο δύσκολη και τόσο παράξενη η εποχή που ζούμε. Αντιμετωπίζουμε το κάθε τι γεμάτοι καχυποψία και κατήφεια, μελαγχολούμε, χάνουμε το κουράγιο μας, παρατούμε τις προσπάθειες, πιστεύουμε στο απόλυτο του πεπρωμένου μας. Και τα βλέπουμε όλα μαύρα και θλιβερά, ακόμα κι αν δεν είναι. Ζούμε σε μια εποχή πλημμυρισμένη άγχος. Τα πάντα γύρω μας, παράλογα ή μη, επιδρούν ραγδαία στη συναισθηματική μας κατάσταση. Κι όμως είναι στο χέρι μας να ερωτευτούμε τη ζωή, να νιώσουμε στ’ αλήθεια τυχεροί. Γιατί είμαστε. Κι η αισιοδοξία, επιλογή μας είναι.

Η Αλεξία μεγαλώνει μέσα σε ψέματα. Πολλοί στο έργο σας φορούν προσωπείο. Πώς μπορεί κανείς να διακρίνει το ψέμα από την αλήθεια και τι δύναμη έχει η συγχώρεση ενός μεγάλου ψέματος;

H αλήθεια είναι πρωταγωνίστρια της ιστορίας, της μοίρας των ηρώων μου. Κάποια στιγμή ξετρυπώνει μέσα από τις σκιές κι ανατρέπει το μονοπάτι της ζωής τους.

Πρέπει στ’ αλήθεια να παλέψουμε, όπως και η Αλεξία, για να ανακαλύψουμε την αλήθεια, να ξετρυπώσουμε τα ψέματα στις διαπροσωπικές, στις φιλικές, στις ερωτικές, στις κοινωνικές μας σχέσεις. Κι αν ανακαλύψουμε κάποια στιγμή πως μας είπαν ψέματα όσοι αγαπάμε; Τότε τι συμβαίνει; Πόσο διαταράσσεται η συναισθηματική μας ισορροπία, τι παθαίνουμε όταν γκρεμίζεται ολόκληρος ο κόσμος κάτω από τα πόδια μας, όταν νιώθουμε απροστάτευτοι σε έναν άνεμο αντάρτη, όταν όλα γύρω μας είναι ένα ψέμα;

Λυτρωνόμαστε μονάχα όταν καταφέρουμε να αγαπήσουμε τον εαυτό μας. Με τα θετικά και τα αρνητικά του. Με τις δικές μας απόλυτες αλήθειες ζωής.

Και τότε είναι που είμαστε έτοιμοι να συγχωρήσουμε.

Δεν είναι εύκολη η συγχώρεση, χρειάζεται δύναμη και ψυχικά αποθέματα. Μόλις καταφέρουμε όμως να συγχωρέσουμε, ελευθερωνόμαστε, γαληνεύουμε, ανοίγουμε νέους ορίζοντες στη ζωή μας.

Ποιο είναι το επόμενο συγγραφικό σας βήμα; Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για το νέο σας βιβλίο;

«Υπάρχει το άσπρο. Υπάρχει το μαύρο. Κι ανάμεσά τους το τιρκουάζ. Το δαχτυλίδι που είχε επιλέξει ο Στέφανος να χαρίσει και στις τρεις αδελφές. Στη δύστροπη Ερατώ, στη δυναμική Κλέλια, στην ντελικάτη Μάιρα, τα κορίτσια του. Είχε τον τρόπο του με τις γυναίκες ο Στέφανος. Τις έκανε να νιώθουν όμορφα, να αισθάνονται μοναδικές.
Τη μία την παντρεύτηκε.
Την άλλη την ερωτεύτηκε.
Την τρίτη τη βίασε.
Το τιρκουάζ, ένα λαμπερό χρώμα που συμβολίζει την αλήθεια. Και την αγνότητα. Το τιρκουάζ, ένα σκοτεινό χρώμα που βουτάει σε αλήθειες ψυχής. Γιατί η ζωή έχει πάντα δύο όψεις. Γιατί κάθε ιστορία κρύβει πολλές πλευρές και βαθιά χτυποκάρδια. Άλλωστε, από το μεθύσι του έρωτα δεν είναι καμωμένη η ευτυχία;»

Λόγια από το οπισθόφυλλο του καινούργιου μυθιστορήματός μου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός στις 7 Μάϊου. Εύχομαι να σας ταξιδέψει στα πιο βαθιά συναισθήματά σας, να σας συναρπάσει κάθε του σελίδα!

ΥΠΟΘΕΣΗ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟΥ

«Το ομοίωμα της φρεγάτας καιγόταν στα ανοιχτά μέσα στο σκοτάδι, χαρίζοντας μια απόκοσμη λάμψη στον ουρανό, κι η θάλασσα βάφτηκε κατακόκκινη, όταν κάποιος με κόλλησε στον τοίχο, πέρασε τα δάχτυλά του μέσα στα μαλλιά μου και με φίλησε παθιασμένα. Σύγχυση ένιωσα, γλυκιά ζάλη, καίγονταν τα πάντα μέσα μου και δροσίζονταν μαζί. Και τότε η νύχτα έγινε μέρα, ο ουρανός πλημμύρισε γιορτινά πυροτεχνήματα, μαγευτικά χρωματικά εφέ. Κι ο άντρας που με μάγεψε με το φιλί του ήταν άφαντος…»

Ο γοητευτικός Μάξιμος, ο ευαίσθητος Ίωνας, ο δυναμικός Ανδρέας κι ανάμεσά τους η Αλεξία. Η γυναίκα που αγαπήθηκε πολύ. Ποιος θα την κάνει δική του για πάντα;
Η Αγαθονίκη και ο Ιάκωβος, γεμάτοι άσβεστο μίσος και αμαρτίες. Γιατί είμαστε όσα μας έχουν συμβεί. Γιατί δύσκολα ξεφεύγουμε από τα λάθη που έκαναν οι γονείς μας.

Μια αληθινή ιστορία ζωής, ένα μυθιστόρημα που λούζεται στο φως και φωνάζει δυνατά το όνομα της αγάπης. Για να μην κοιμηθούν ποτέ τα όνειρα, για να ξυπνήσουν οι ελπίδες…

ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ

 Η ΡΕΝΑ ΡΩΣΣΗ-ΖΑΪΡΗ γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι κόρη του Νικόλαου Ρώσση, των φερώνυμων εκδόσεων, ενώ παππούς της ήταν ο φιλόλογος και συγγραφέας Ιωάννης Θ. Ρώσσης. Αποφοίτησε από το Αμερικανικό Κολέγιο Θηλέων, τη Σχολή Νηπιαγωγών Αθηνών και το Lοndon Montessori Centre. Εργάστηκε ως νηπιαγωγός, αλλά και ως υπεύθυνη εκδόσεων. Έχει γράψει 15 βιβλία για ενηλίκους και πάνω από 150 παιδικά βιβλία. Το 2015 της απονεμήθηκε το Βραβείο Λογοτεχνίας από τον Όμιλο Γυναικών Πειραιά «Εξάλειπτρον» για το συγγραφικό της έργο, σε συνδυασμό με τη μεγάλη απήχησή του και τη διαδραστική της σχέση με τους αναγνώστες της, καθώς και το βραβείο κοινού των βιβλιοπωλείων PUBLIC, στην κατηγορία «Ο πιο ερωτικός χαρακτήρας», για το μυθιστόρημά της ΔΙΔΥΜΑ ΦΕΓΓΑΡΙΑ, το οποίο μεταφέρθηκε και στην τηλεόραση. Όλα τα μυθιστορήματά της κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ. Είναι παντρεμένη και έχει δύο παιδιά.